Μη βιάζεστε ακόμα για την Ελλάδα…
Η πραγματικότητα είναι πως ενώ ο ιδιόμορφος αυτός κίνδυνος προέρχεται από δύο πηγές, το γεγονός ότι στο περιθώριο αντικρούονται, προσθέτει ακόμα περισσότερη σύγχυση και αστάθεια στην αγορά.
Αυτή τη στιγμή, τα προβλήματα στην Ευρώπη συνδέονται άμεσα με την Ελλάδα. Η Ισπανία και η Ιταλία εξακολουθούν να έχουν προβλήματα, και καμία χώρα δεν είναι κοντά στο στάδιο της επίλυσής τους. Ωστόσο, ο πραγματικός «καταλύτης» στην Ευρώπη, είναι η Ελλάδα. Όλη αυτή η φιλολογία περί ενός "Grexit" φαίνεται να κυμαίνεται μεταξύ του πρόωρου και του επικίνδυνου. Νομίζω ότι η Ελλάδα θα αποχωρήσει από το ευρώ κάποια στιγμή, αλλά πολλά πράγματα θα πρέπει να συμβούν έως τότε ώστε να μην προκαλέσει ένα «παλιρροϊκό κύμα» καταστροφής σε όλη την Ευρώπη και στις παγκόσμιες οικονομίες και αυτά είναι τα εξής:
Τι θα συμβεί με τα χρήματα που οφείλονται στην ΕΚΤ και το ΔΝΤ; Και δύο αυτοί πιστωτές της χώρας, επιθυμούν να επανεκτιμηθεί το χρέος της Ελλάδας ώστε να υπάρξει για τη χώρα μία δεύτερη ευκαιρία εξυπηρέτησής του. Η φήμη όμως και των δύο εν λόγω θεσμικών οργάνων δεν θα κλoνιστεί; Πώς θα αντισταθμίσει τις απώλειές της η ΕΚΤ; To περίφημο «τείχος προστασίας» που έχει χτίσει το ΔΝΤ θα παραμείνει ανέπαφο και μετά τις απώλειες που θα υποστεί; Τα πραγματικά θέματα λοιπόν, τα οποία δεν μπορούν να απορριφθούν, στην καλύτερη περίπτωση και παρά τις αντιδράσεις θα πρέπει να αντιμετωπιστούν.
Θα έχει άραγε η Ελλάδα διαφυλάξει τους απαραίτητους φυσικούς πόρους ώστε να μπορέσει να επιβιώσει; To συγκεκριμένο ζήτημα συγκαταλέγεται στις άμεσες επιπτώσεις της επικείμενης εξόδου της από το κοινό νόμισμα. Η προσωπική μου εκτίμηση είναι ότι ο κίνδυνος της κορύφωσης του ενεργειακού κόστους για τη χώρα, αποτελεί τον έναν από τους μεγαλύτερους κινδύνους που θα διατρέξει. Εάν η ελληνική δραχμή υποτιμηθεί ελάχιστα έναντι του ευρώ, και το ευρώ ελάχιστα έναντι του δολαρίου, πώς οι άνθρωποι και οι επιχειρήσεις είναι σε θέση να πληρώσουν όλα όσα εισάγονται προκειμένου να τα καταναλώσουν; Βάσει όλων των «μαγικών» όσο και περίεργων τρόπων με τους οποίους μέχρι σήμερα έχει καταρτισθεί και παρασχεθεί το σχέδιο χρηματικής διάσωσης, η Ελλάδα ενδεχομένως να έχει την πολυτέλεια να μην εξαναγκαστεί σε άμεση υποτίμηση, κερδίζοντας έτσι χρόνο ώστε να προετοιμαστεί για μερικούς από τους προφανείς κινδύνους.
Πορτογαλία, Ισπανία και Ιταλία : Δεν βλέπω τίποτα που να μην δικαιολογεί πως αυτές οι χώρες θα είναι οι αμέσως επόμενες. Οι έλεγχοι για τη συναλλαγματική ισοτιμία και μετατροπή της δραχμής, θα τρομάξουν τους πολίτες αυτών των χωρών - μελών. Η φυγή κεφαλαίων σε όλα τα επίπεδα, θα καταστεί ένα μεγάλο ζήτημα. Το εμπόριο στην Ευρώπη ενδεχομένως να παραλύσει. Πώς θα αντιμετωπιστεί ο χειρισμός των συμβάσεων με τις ελληνικές επιχειρήσεις; Η ΕΚΤ είναι πιθανό να χρειαστεί να λάβει πρωτοφανείς ενέργειες, όπως η εγγύηση των συμβολαίων επαναγοράς (“repos”) ακόμη και η αντιμετώπιση του κινδύνου διακανονισμού.
Το EFSF θα μεταδώσει τη «μόλυνση» και στις άλλες χώρες: Τώρα ίσως η Ε.Ε. συνειδητοποιήσει αυτό που πολλοί από εμάς ισχυριζόμασταν. Το EFSF (αλλά και το ESM) θα εξαπλώσουν την εν λόγω ελληνική «ασθένεια». Αν το EFSF είναι να αποτελέσει πηγή εσόδων για τον καθένα (παρά τις δικές του απώλειες από τα ελληνικά δάνεια), είτε θα πρέπει να στηριχθεί στις ισπανικές και τις ιταλικές εγγυήσεις, προσθέτοντας επιπρόσθετη δυστυχία σε αυτές τις δύο χώρες, ή, πολύ χειρότερα, οι χώρες αυτές θα δουν με τη σειρά τους και αυτές την πόρτα της εξόδου από την Ευρωζώνη.
Τι θα γίνει με το Target2 και με το τραπεζικό χρέος; Τι θα γίνει με το χρέος εκείνο για το οποίο εγγυάται η Τράπεζα της Ελλάδος;
Υπάρχουν και πολλά άλλα ερωτήματα, εκ των οποίων για πολύ λίγα έχει δρομολογηθεί η αντιμετώπισή τους.
Δεν ξέρω τι θα συμβεί αν η Ελλάδα εγκαταλείψει το ευρώ. Δεν είμαι βέβαιος ότι θα δούμε τη «μόλυνση» της ελληνικής δημοσιονομικής κρίσης να εξαπλώνεται γρήγορα, με αποτέλεσμα τη συντριβή της Ευρώπης, αλλά με αυτό το σενάριο, βάσει της σημερινής πολιτικής ελλιπούς προετοιμασίας, καθώς και με τις επισφαλείς καταστάσεις στην Ισπανία και την Ιταλία, θεωρώ ότι είναι αδύνατο οι πολιτικοί να αγνοήσουν τον συγκεκριμένο κίνδυνο στο τέλος. Το άλλο θέμα που προκύπτει εδώ, είναι ότι οι υπόλοιποι χρηματοπιστωτικοί φορείς που κανονικά θα περιμέναμε να τους δούμε να επεμβαίνουν μετά από την πτώχευση της Ελλάδας, όπως το ΔΝΤ, το έχουν ήδη πράξει. Το ΔΝΤ, η ΕΚΤ και το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (“EFSF”) που προορίζονται για να βοηθήσουν μετά από ένα μεγάλο πιστωτικό γεγονός, αποτελούν ήδη μέρος αυτού του γεγονότος. Κάτι τέτοιο, είναι ασυνήθιστο και κάνει την κατάσταση ακόμα πιο δύσκολη.
Το ελληνικό δράμα θα εκτυλιχθεί, αλλά το περίφημο “Grexit” δεν θα συμβεί ακόμη, και οι δύο πλευρές θα βρουν διάφορους τρόπους «επίλυσης» ώστε να δοθεί στην Ευρώπη και στην Ελλάδα περισσότερος χρόνος να προετοιμαστούν. Σε αυτό το στάδιο, αυτό θα ήταν ένα μεγάλο θετικό γεγονός για τις αγορές, οι οποίες αυτή τη στιγμή αγνοούν σε μεγάλο βαθμό αυτή τη λογική έκβαση των γεγονότων.
Δεν μπορούμε να μιλάμε για «ιδιόμορφο» κίνδυνο, χωρίς να αναφερόμαστε και στην JP Morgan. Όποιο και εάν ήταν το “trading” , και οποιαδήποτε προσέγγιση και εάν επιχειρήσουμε να κάνουμε, είναι σαφές ότι επηρέασε τόσο πολύ τη ρευστότητα στην αγορά, ώστε να καθοδηγήσει τις τιμές των μετοχικών αξιών σε συγκεκριμένα επίπεδα, τα οποία δεν έχουν ακόμη καθοριστεί. Επίσης, κάθε μέρος των παγκόσμιων αγορών σταθερού εισοδήματος, έχει επηρεαστεί από τη φερόμενη χαλάρωση. Πραγματικά δεν έχει σημασία σε αυτή τη φάση ποια είναι ή ποια δεν είναι η θέση της JP Morgan. Το μόνο πράγμα που έχει σημασία είναι ότι η ρευστότητα έχει στερέψει. Κανείς δεν θέλει να είναι στην άλλη πλευρά του trading, αν νομίζει ότι μπορεί να γίνει μέρος κάποιας δήθεν μαζικής χαλάρωσης. Η JPMorgan, έδωσε τη «χαριστική βολή» στην ήδη περιορισμένη ρευστότητα της αμερικανικής αγοράς λόγω των εξελίξεων στην Ευρώπη. Οι διακυμάνσεις στα CDS και τώρα στα ρευστά διαθέσιμα έχουν λάβει τεράστιες διαστάσεις.
Δεν μπορούμε να αγνοήσουμε αυτές τις κινήσεις, αλλά η «μάχη» δίνεται τώρα σε ένα υψηλότερο επίπεδο και έχει τους δικούς της κινδύνους. Οι αγορές θα επανέλθουν γρήγορα και με τρόπους που δεν θα σας επιτρέψουν να μπείτε εάν το θελήσετε. Δεν δικαιούται κανείς να σας πει «κλείστε τα μάτια σας και αγνοείστε τα όσα συμβαίνουν γύρω σας», αλλά σε κάποιο βαθμό, δεν θα ήταν και τελείως λάθος να το πράξει. Είναι αδύνατο να διαχωρίσουμε τι είναι «τεχνικό» και τι «ειδικό» για την περίπτωση της JPM βάσει συνηθισμένων πρακτικών τεχνικής ανάλυσης. Τα «παιχνίδια» και οι «εικόνες» που παίζονται, λαμβάνουν χώρα σε ένα επίπεδο που σπανίως συναντάμε.
Νομίζω ότι οι πιστωτικές αγορές των ΗΠΑ είναι ελκυστικές, εξακολουθώ να είμαι λάτρης της, και να κοιτάζω πώς να προσθέτω σε αυτήν περισσότερη αξία. Δεν είμαι σίγουρος ότι είναι η κατάλληλη στιγμή, αλλά η διαπραγμάτευση της συνολικής αποτίμησης της αμερικανικής κεφαλαιαγοράς αρχίζει και βελτιώνεται. Επιπρόσθετα, βλέπω κάποιες ενδείξεις πως η εποχή της «σίτισης» κάποιων μεγαθηρίων έχει τελειώσει και αυτό είναι και το ενθαρρυντικό. Θα ήθελα να δω και κάποια περισσότερα στοιχεία, όπως το να συνειδητοποιήσει η Ευρώπη ότι δεν είναι έτοιμη να διώξει την Ελλάδα διότι περισσότερα θα έχει να χάσει αυτή από την ίδια την Ελλάδα . Για πρώτη φορά, διαβάζω πολύ πιο ισορροπημένα σχόλια και όλο και περισσότεροι δε συμφωνούν με την ιδέα του “Grexit”.
e-fsw.gr
